Wat als… je het voedselsysteem opnieuw kon ontwerpen? Dat zou er zó uitzien.

Zonder schade aan onze planeet, zou ons huidige voedselsysteem tot 3,5 miljard mensen te eten kunnen geven. Maar nu we 8 miljard monden te voeden hebben, kunnen we ons voedsel simpelweg niet op dezelfde manier blijven produceren, distribueren en consumeren. Er is wereldwijd grote behoefte om het voedselsysteem te transformeren, zodat we 10 miljard mensen op een duurzame manier van eten kunnen voorzien.

We zien hoe de grote trends in de voedselindustrie zich verwezenlijken. Deze innovators zetten de eerste stappen om het voedselsysteem voorgoed om te gooien. En er zijn nog volop kansen om een impact te maken op de wereldwijde transformatie van dat systeem. Dus, waar wacht je nog op? We zullen je een handje helpen en de toekomst van de foodindustrie versnellen. We hebben wat stof tot nadenken voor je verzameld over hoe je nieuwe waarde kunt creëren in het voedselsysteem waarmee je bijdraagt aan de verandering die zo hard nodig is.

Innovatie in de voedselindustrie: appeltje-eitje of toch een harde noot om te kraken?

Het valt niet mee om een stap ‘outside the box’ te zetten als je jarenlang in die box hebt gezeten. Maar we hebben geen keus. Voedselproducenten, -bewerkers en -distributeurs moeten wel vernieuwen om relevant te blijven in het toekomstige voedselsysteem. Loopt het water je al in de mond? Duik met ons de keuken in en laat die ideeën maar pruttelen.

Een van de manieren waarop je je ideeën ‘outside the box’ kunt brengen, is door bestaande innovaties en trends op je eigen bedrijf toe te passen. Dit kun je doen door jezelf uit te dagen met ‘wat als'-vragen. Zo ontdek je wat je fundamenteel aan je businessmodel zou kunnen of moeten veranderen. Om je verbeelding te prikkelen, hebben we een paar fictieve covers ontworpen voor tijdschriften uit het jaar 2035. Zo kun je je een voorstelling maken van hoe de toekomst van de voedselindustrie eruit zou kunnen zien.

Laten we de huidige trends op het gebied van voedsel en technologie eens onder de loep nemen en bekijken wat die voor jouw bedrijf zouden kunnen betekenen. Wat als…

Wat als alternatieve vleesproducten mainstream werden?

De meeste mensen zijn gewoontedieren. We kopen steeds dezelfde producten en kiezen keer op keer voor dezelfde gerechten. Als vleesalternatieven het nieuwe normaal worden, dan betekent dat een exponentiële groei van deze producten, wat ook weer exponentiële impact betekent.

Als je die omslag weet te maken, draag je rechtstreeks bij aan het ‘nieuwe’ systeem. Plantaardig vlees is duurzamer vergeleken met dierlijk vlees. Er is minder grond voor nodig, minder water en het vermindert de uitstoot van broeikasgassen. Bonus: het is over het algemeen nog gezonder ook. Deze omslag betekent een fundamentele verandering van je waardepropositie, dus vergeet je klanten niet. Hoe belangrijk is het voor jouw klant dat het echt vlees is? Hoe kun je met alternatieven nog steeds aan de behoeften van je klant voldoen? Je klanten moeten een omslag maken en de alternatieven accepteren.

En als je niet met vlees werkt? Ga dan op zoek naar duurzame alternatieven voor jouw producten en bekijk hoe je die kunt normaliseren.


Inspiratie vandaag.
  • Sinds kort kosten vegan burgers in Nederland al minder dan vlees. Dat kan de drijfveer zijn die verandering van het koopgedrag stimuleert en een stap in de goede richting als het om het normaliseren van plantaardig vlees gaat.

  • Behalve plantaardige alternatieven zien we dat er ook andere producten worden ontwikkeld die al hun intrede in de markt doen, zoals vlees gekweekt in een laboratorium en proteïnes van insecten. Beide zijn minder schadelijk voor het milieu. De Aspire Food Groupheeft al haar eerste stappen in de wereld van de geavanceerde insectenkweek gezet, waarmee het bedrijf iets doet aan de voedselonzekerheid in de wereld.

  • Haarlem is de eerste stad ter wereld die een verbod op reclame voor vlees en fossiele brandstof in de openbare ruimte, heeft ingesteld.

*Beeld afkomstig van een advertentie van Burger King Oostenrijk.


Wat als de prijs van de impact op maatschappij en milieu bij de marktprijs werd opgeteld?

Voor de meeste producten die we consumeren, betalen we enkel de marktprijs. Maar ga eens een stap verder: wat zou het betekenen voor de prijs als je de impact op maatschappij en milieu erin mee zou nemen?

Zo’n prijsverhoging alleen, is echter niet genoeg. Als je concurrent niet hetzelfde doet, pleeg je commerciële zelfmoord. Dat wil zeggen: zolang regeringen het bedrijfsleven er niet toe dwingen opdat er een gelijkwaardig speelveld ontstaat. Tot die tijd moet je zorgen dat je echte meerwaarde creëert voor je klanten.


Inspiratie vandaag.
  • De True Price beweginschreef een manifest voor winkels dat pleitte voor het invoeren van de ware prijs, dat wil zeggen de echte marktprijs plus de kosten van het product voor maatschappij en milieu. Ze trapten af met de koffie- en cacao-industrie, om de onderbetaling van werknemers en de impact op de klimaatverandering aan te pakken.

  • Tony Chocolonely is een merk met purpose dat als missie heeft een einde te maken aan de slavernij in de cacao-industrie. De consument weet dat hij meer betaalt om onderbetaalde arbeiders te kunnen compenseren, en krijgt daar lekkere chocola en een gerust geweten voor terug.

  • In Zuid-Korea moeten inwoners betalen voor het voedsel dat ze verspillen. Inmiddels recyclen ze 95% van hun voedselafval, vergeleken met 2% in 1995.

  • Een eenvoudigere manier is dat je meer betaalt als je je bord niet leeg eet, om zo voedselverspilling in veel all-you-can-eat-restaurants tegen te gaan.



Wat als jouw waardeketen in food transparanter werd?

Transparanter worden heeft alles te maken met vertrouwen. Durf jij te delen wat er in jouw keuken gebeurt? Wat zou dat betekenen voor je klanten en je belangrijkste partners? Volledige transparantie is enkel mogelijk als je alle partijen erbij betrekt. Dat krijg je in je eentje niet voor elkaar. Het dwingt je om samen te werken met partners die je vertrouwt. Wat zo cool is, is dat alleen al het gesprek aangaan met je partners, samenwerking en innovatie aanwakkert. Zou je dezelfde leveranciers en partners kiezen als alles transparant was? 


Inspiratie vandaag.
  • Verstegen Spices & Sauces heeft twee trends gecombineerd: de bewuste consument die hongerig is naar informatie en een eerlijke prijsstelling om binnen de nootmuskaatketen een beter en eerlijker voedselsysteem op te kunnen zetten. Deze nieuwe transparantie leverde inzichten op die het bedrijf ertoe hebben aangezet de volledige keten te veranderen teneinde het vertrouwen te versterken en eerlijke prijzen te garanderen.

  • Cermaq Salmon maakte via het IBM Trust Platform alle informatie over de zalm die ze kweken openbaar voor de Franse consument. In samenwerking met Labyerie maken ze het proces volledig transparant.

  • Nestlé is een blockchainplatform gestart waarop je de melk van boeren en producenten kunt volgen. Op het platform kan de consument betrouwbare informatie vinden over de producten die hij heeft gekocht.


Afbeelding met tekst, boom, persoon, buiten

Automatisch gegenereerde beschrijving


Wat als big data, AI en machinaal leren mainstream werden? 

De toeleveringsketens in de voedselindustrie zitten ingewikkeld in elkaar. Er zijn een hoop partijen bij betrokken en data worden van de ene schakel aan de andere doorgegeven, zonder dat er overzicht is. Deze complexiteit heeft een (in)direct effect op zowel de risico’s van de voedselveiligheid als op voedselfraude. Heb je je ooit afgevraagd wat AI voor jou zou kunnen doen, met de data waar jij over beschikt? Welke waarde zou machinaal leren kunnen toevoegen aan jouw bedrijf?


Hoe zouden data je kunnen helpen bij het tegengaan van voedselverspilling? Of de behoeften van je klant voorspellen? Durf jij je beslissingen te laten leiden door data? Of je besluitvorming zelfs helemaal aan data over te laten? Laat data jou en je klanten helpen om bewustere beslissingen te nemen.


Inspiratie vandaag.
  • De bedrijven Lumen en Nutrino maken gebruik van datawetenschap om jouw leven te verbeteren. In dit geval door persoonlijke data te verzamelen en die te vertalen naar duurzame en gepersonaliseerde diëten.

  • Gobble verbindt klantgedrag met aankoopgeschiedenis en voedselvoorkeuren om zo de vraag naar vers voedsel te kunnen voorspellen. Met behulp van data maken ze de industrie meer vraaggedreven en daardoor zal er minder voedsel worden verspild en zal tegelijkertijd de impact op het milieu afnemen.

  • Elektronische neuzen worden ingezet bij het opsporen van bedorven voedsel. Het is een tool op basis van sensoren waarmee de kwaliteit van groente en fruit wordt beoordeeld. Dankzij (realtime) online monitoring worden zo de voedselrisico’s ingeperkt.



Nog een paar ‘wat als’-vragen om over na te denken:

  • Wat als voedsel alleen lokaal kon worden gekocht?

  • Wat als het verboden was om in de waardeketen zelfs maar een beetje voedsel te verspillen?

  • Wat als klanten hun eten online kochten?

  • Wat als digitalisering kon bijdragen aan kortere waardeketens?

  • Wat als we landbouwapparatuur zouden robotiseren?


We hopen dat dit je helpt bij het kiezen voor andere perspectieven. We zijn nieuwsgierig wat jij zult bedenken voor jouw bedrijf. Als je hulp nodig hebt bij het (her)ontwerpen van je businessmodel, staan we uiteraard voor je klaar. Geef onze collega Demian maar een belletje.

Demian Sepp
Business designer Amsterdam

Demian Sepp

Enthusiastic, optimistic, open mind and open heart, team player, social connector, inspirator, changemaker, seeing the future potential, having fun, and enjoying the beauty of life.

Speaker profile

Hongerig voor meer? Download ons playbook.