Businessmodel innovatie: Van onzichtbare risico’s naar zichtbare kansen

Hier is een ongemakkelijke waarheid: de meest succesvolle bedrijven stellen vaak de verkeerde vraag. Ze vragen zich af hoe ze hun huidige businessmodel kunnen optimaliseren, terwijl ze eigenlijk zouden moeten vragen of het model überhaupt nog wel werkt.

Het probleem? Succes maakt blind. Wanneer de cijfers kloppen en de klanten tevreden lijken, voelt fundamentele reflectie als tijdverspilling. Dat is begrijpelijk, want waarom zouden we het succes van het bedrijf in twijfel trekken? Maar juist die houding creëert de grootste blinde vlek van allemaal: we houden iets in stand waarvan we denken dat het werkt, terwijl het eigenlijk misschien de laatste adem blaast.

Bij Business Models Inc. zien we dagelijks hoe bedrijven achter gaan lopen of falen door situaties uit dezelfde blinde vlekken. Onze visie? Innovatie begint altijd bij de kernvraag: is jouw businessmodel klaar voor morgen? Want het succes van gister biedt geen garantie voor de groei van morgen.

De leiders die écht verschil maken, zijn degenen die deze vraag durven te stellen vróódat de markt hen dwingt: Werkt ons businessmodel nog echt — of houden we iets in stand dat eigenlijk de laatste adem blaast?

We dagen je uit om dat eerlijk te onderzoeken.

Verandering is nu nodig

Wat vroeger werkte, werkt nu vaak niet meer — en wat vandaag werkt, kan morgen alweer achterhaald zijn.

De shift is duidelijk zichtbaar: bedrijven bewegen van product naar service. Klanten willen niet meer bezit, ze willen resultaten. Volgens onderzoek van Salesforce verwacht 84% van de zakelijke klanten dat verkopers optreden als vertrouwde adviseurs, terwijl 73% vindt dat de meeste verkoopinteracties nog steeds te transactioneel zijn. Klanten verlangen dus steeds meer naar een relatiegerichte aanpak, waarin vertrouwen, relevantie en persoonlijke betrokkenheid centraal staan.

Daarmee zien we de beweging van transactie naar relatie. Eenmalige verkopen maken plaats voor langdurige partnerships. Klanten kiezen voor bedrijven die hun succes begrijpen en meegroeien met hun ambities.

Deze verschuivingen zijn de nieuwe realiteit. En bedrijven die vasthouden aan verouderde businessmodellen ontdekken vaak te laat dat hun fundament is weggevallen.

Waarom durven we vaak niet kritisch naar ons eigen model te kijken en de juiste vragen te stellen? Omdat ons brein van nature kiest voor zekerheid en bekendheid, zelfs als dat de grootste risico's met zich meebrengt. De comfort-zone van een werkend model kan je grootste vijand worden.

Buiten de comfort-zone

Laten we kijken naar Picnic, Vinted en Adyen. Op het eerste gezicht totaal verschillende bedrijven — online boodschappen, tweedehands kleding en betalingen. Maar eigenlijk hebben ze één ding heel sterk gemeen: ze stapten uit de comfort-zone van hun industrie en hebben alle drie het speelveld volledig omgegooid. Niet met een geniaal product, maar met een innovatief businessmodel. En ook nog eens eentje waar ze veel geld mee verdienen. We nemen ze kort onder de loop.

Picnic ging niet concurreren met Albert Heijn op assortiment of prijs. Ze herschreven de boodschappenervaring: geen winkels, geen kassa's, gratis bezorging op een vast tijdstip. Hun model draait om data, efficiënte routes en voorspelbaarheid — niet om vakkenvullen.

Vinted zag dat mensen kleding wilden verkopen, maar dat bestaande platforms te complex en duur waren. Ze maakten verkopen gratis en verdienden aan extra services. Hun model draait om community en gebruiksgemak — niet om commissies per transactie. 

Adyen keek naar de gefragmenteerde betalingswereld en bedacht iets anders: één platform voor alle digitale betalingen wereldwijd. Geen tussenpartijen, directe koppelingen, transparante prijzen. Hun model draait om technische excellentie en schaalbaarheid — niet om het doorverkopen van andermans diensten.

De kern: Deze drie pioniers toonden aan dat de grootste winsten niet komen van incrementele verbeteringen, maar van fundamenteel andere manieren van waarde creëren. Ze versterkte hun marktpositie, zagen klanttevredenheid exponentieel toenemen en realiseerden vaak dubbele groeicijfers binnen enkele jaren.

Geen van deze bedrijven won door een beter product te maken. Ze wonnen door de spelregels te veranderen.

De kracht van businessmodel innovatie

Dit is waar businessmodel innovatie om draait: het heruitvinden van hoe je waarde creëert, levert en vasthoudt. Het gaat niet om wat je maakt, maar om hoe je ermee verdient.

Een businessmodel bestaat uit meer dan je product en je prijs. Het omvat je klantensegmenten, je waardeproposities, je kanalen, je kostenstructuur en je inkomstenstromen. Maar ook hoe al deze elementen met elkaar verbonden zijn en versterken.

De meeste bedrijven focussen op productinnovatie: betere features, hogere kwaliteit, lagere kosten. Maar de grootste doorbraken komen van model-innovatie: andere manieren van waarde creëren die je concurrentie niet ziet aankomen.

Natuurlijk rijst dan de vraag: hoe pak je dit concreet aan? De ontwikkeling van een innovatief businessmodel kun je meten aan drie vragen.

Hoe ontwikkel je zo'n model? Het begint met het bevragen van je aannames. Welke 'regels' in jouw sector heb je nog nooit in twijfel getrokken? Waar denkt iedereen hetzelfde over, terwijl het misschien ook anders kan?

Hoe schaal je het? Focus op de elementen die je model uniek maken en moeilijk zijn na te bouwen. Zorg dat je voordelen groter worden naarmate je groeit, niet kleiner.

Wat je vandaag al kunt doen

De beste manier om je blinde vlekken te ontdekken? Test of je businessmodel zo helder is dat iemand anders het kan uitleggen.

Hier is een eenvoudige maar krachtige exercitie: laat iemand buiten je team — een vriend, familielid, of externe relatie — uitleggen hoe jouw bedrijf precies geld verdient. Niet in jargon of complexe schema's, maar in begrijpelijke taal.

Als ze het niet kunnen uitleggen, of als hun uitleg heel anders klinkt dan jouw versie, dan heb je je eerste blinde vlek gevonden. Een helder businessmodel is een model dat iedereen snapt.

Morgen kun je beginnen met:

  • Één aanname identificeren die je nog nooit hebt getest 

  • Een klein experiment ontwerpen om die aanname te valideren 

  • Kijken naar bedrijven buiten je sector die vergelijkbare problemen anders oplossen


Voor een systematische aanpak kun je werken met het Business Model Canvas — een tool die je helpt alle onderdelen van je model in kaart te brengen, te evalueren en te innoveren.

De kernvraag die alles bepaalt


Uiteindelijk draait het om één fundamentele vraag: begrijp je je eigen businessmodel echt, of blijf je onbewust hangen in een blinde vlek?

Deze blinde vlek van je businessmodel is gevaarlijker dan welke externe dreiging ook, omdat je het niet ziet aankomen. Het zijn de aannames die je niet meer bevraagt, de gewoontes die je niet meer opmerkt, de keuzes die je automatisch maakt zonder te realiseren dat er alternatieven zijn.

Maar hier ligt ook je grootste kans. Want terwijl je concurrenten vastzitten in hun eigen blinde vlekken, kun jij vooroplopen door bewust en proactief je businessmodel te evalueren en te innoveren.

De vraag is niet of je businessmodel moet innoveren— de vraag is of jij degene bent die deze innovatie leidt, of dat de markt je ertoe dwingt.

Wil je voorkomen dat je morgen wordt ingehaald? Plan direct een strategische sessie in met ons BMI-team en ontdek hoe jij snel kunt starten met een vernieuwd, toekomstbestendig businessmodel.

In onze volgende blog duiken we dieper in de vier meest voorkomende blinde vlekken in businessmodellen — van de 'beste klant'-valkuil tot de 'groeiplafond'-blinde vlekken.

Want als je weet waar je moet kijken, kun je zien wat anderen missen. 

Ben jij klaar om voorop te lopen?

Dit is Arsham, onze innovatie expert. Hij brengt je aan kop.

Arsham Yousif